Sænskur ríkisborgari hefur verið dæmdur til dauða í Írak ásamt tveimur íröskum ríkisborgurum fyrir fíkniefnasmygl. Lögmaður sænska mannsins, Thomas Olsson, telur samkvæmt SVT að refsingin sé of hörð og hefur bent á að dauðarefsing sé ekki til í Svíþjóð. Alexander Atarodi, sérfræðingur í málefnum Mið-Austurlanda, telur að dauðadómurinn gæti verið leið fyrir yfirvöld í Írak til að tala gegn auknu eiturlyfjasmygli og senda sterk skilaboð. Sænska utanríkisráðuneytið hefur brugðist við dómnum og kallað fulltrúa Íraks í Svíþjóð á sinn fund til að mótmæla.
Sænski maðurinn, sem hefur verið í haldi síðan í apríl 2021, heldur fram sakleysi sínu. Hann og hinir tveir sem voru dæmdir hafa tækifæri til að áfrýja úrskurðinum innan mánaðar. Thomas Olsson segir að sönnunargögnin gegn skjólstæðingi hans séu veik og miklar áhyggjur séu af því hvernig málareksturinn hafi gengið.
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem svipaðir dómar hafa verið kveðnir upp; Þrír aðrir voru dæmdir til dauða fyrir fíkniefnabrot í Írak í sama mánuði. Ástandið hefur leitt til umræðu um hvernig lönd takast á við fíkniefnaglæpi og hvort dauðarefsingin sé áhrifarík eða siðferðileg aðferð til að berjast gegn þessari tegund glæpa. Í Svíþjóð hefur dauðarefsingin fyrir löngu verið afnumin og mál eins og þetta skapa umræðu um alþjóðleg lög og siðferðileg viðmið. Nýlega hvatti Amnesty International ríki heims til að afnema dauðarefsinguna fyrir glæpi tengda fíkniefnum.
Sænska utanríkisráðuneytið vinnur nú að því að veita hinum dæmda Svía ræðisaðstoð og kanna möguleika á að hafa áhrif á dóminn eftir diplómatískum leiðum.
Barátta Svía gegn fíkniefnum klúður?
Fíkniefnaglæpir í Svíþjóð eru ekki aðeins áberandi í Írak heldur einnig í norrænum nágrannalöndum og smærri borgum. Svíþjóð stendur nú fyrir einni harðustu baráttu Vesturlanda gegn fíkniefnum. Margir afbrotafræðingar telja að vandamálið sé knúið áfram af efnahagslegum gloppum og félagslegri útskúfun. Á sama tíma halda hægriöfgamenn því fram að lausnin liggi í lögregluríki og lokuðum landamærum. Aukning smygls og verslunar með fíkniefni skapar miklar samfélagslegar áskoranir bæði innanlands og á alþjóðavettvangi.